Evcil Hayvanlarda Yaygın Hastalıklar ve Belirtileri

Evcil hayvanlar, hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Onlar, sadece dostlarımız değil, aynı zamanda ailemizin birer üyesidir. Ancak, evcil hayvanlarımız da tıpkı insanlar gibi çeşitli sağlık sorunları yaşayabilir. Bu yazıda, evcil hayvanlarda yaygın hastalıkları ve bu hastalıkların belirtilerini ele alacağız. Evde ve dışarıda karşılaşılabilecek riskleri tanımak, evcil hayvan hastalık belirtileri hakkında bilinçlenmek ve doğru adımları zamanında atmak için temel bir rehber sunar.

Evcil hayvan sahipleri olarak, hayvanlarımızın sağlığını korumak için bu bilgileri bilmek önemlidir. Hastalıkların erken teşhisi, tedavi sürecini kolaylaştırır ve hayvanlarımızın yaşam kalitesini artırır. Rutin muayeneler, aşılar, düzenli parazit önlemleri ve doğru beslenme; evcil hayvan hastalık belirtileri fark edilir edilmez veterinerle iletişime geçmeyi de içeren bir koruma planının temel taşlarıdır.

1. Kedi ve Köpeklerde Enfeksiyon Hastalıkları

Kediler ve köpekler, çeşitli enfeksiyon hastalıklarına maruz kalabilir. Bu hastalıklar genellikle virüsler veya bakteriler tarafından oluşturulur. Temiz su ve mama kapları, kalabalık ortamlarda temasın sınırlandırılması, aşı programlarına uyum ve izolasyon gibi basit adımlar, kedi köpek enfeksiyon hastalıkları karşısında riski ciddi ölçüde azaltır. Özellikle yavrular ve bağışıklığı baskılanmış hayvanlar için hijyen ve takip daha da önemlidir.

1.1. Parvovirüs

Parvovirüs, özellikle köpeklerde yaygın bir virüs hastalığıdır. Genellikle genç köpekleri etkiler. Belirtileri arasında şunlar bulunur:

Şiddetli kusma

İshal, kanlı olabilir

İştahsızlık

Hızlı kilo kaybı

Bu hastalık, köpeklerin bağışıklık sistemini zayıflatır ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. Erken sıvı desteği, elektrolit dengesi, sekonder enfeksiyonlara karşı koruma ve izolasyon hayati önem taşır. Aşı takviminin aksatılmaması ve hasta köpeklerle temasın kesilmesi, yayılımı önlemenin en etkili yoludur.

1.2. Feline Viral Rhinotracheitis

Kedilerde sık görülen bir diğer hastalık olan Feline Viral Rhinotracheitis üst solunum yolu enfeksiyonuna yol açar. Belirtileri:

Hapşırma

Burun akıntısı

Gözlerde sulanma

İştahsızlık

Yoğun ortamlarda hızla yayılabilir. Stresin azaltılması, temiz ve iyi havalandırılan yaşam alanı, aşılama ve gerektiğinde destekleyici tedaviler iyileşmeyi hızlandırır.

2. Parazitler

Evcil hayvanlar, iç ve dış parazitlere karşı savunmasızdır. Parazitler, hayvanların sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Düzenli damla, tablet veya tasma kullanımı ile çevre hijyeni ve dışkı takibi bir araya geldiğinde evcil hayvan parazit koruması güçlü ve sürdürülebilir hâle gelir. Mevsimsel risk dönemlerinde uygulama aralıklarını aksatmamak kritik önemdedir.

2.1. Kene

Kediler ve köpekler, keneler tarafından ısırıldıklarında Lyme benzeri ciddi enfeksiyonlara yakalanabilir. Belirtileri:

Yüksek ateş

Halsizlik

Eklem ağrıları

Dış ortam gezileri sonrası tam vücut taraması, uzun tüylü ırklarda düzenli fırçalama ve riskli bölgelerde kombine koruma önerilir. Kene çıkarırken uygun pens kullanmak ve ısırık bölgesini yedi ila on dört gün gözlemek önemlidir.

2.2. Solucanlar

İç parazitler arasında en yaygın olanları solucanlardır. Özellikle yavrularda sık görülür. Belirtiler:

Karın şişliği

İştahsızlık

Kilo kaybı

Kusma

Düzenli veteriner kontrolleri, dışkı muayenesi ve aynı evdeki tüm hayvanların eşzamanlı tedavisi yeniden bulaşmayı azaltır. Mama kabı ve tuvalet alanlarının temizliği döngüyü kırmada belirleyicidir.

3. Cilt Hastalıkları

Evcil hayvanlar, cilt hastalıklarına da yatkındır. Bu hastalıklar, çoğunlukla alerjiler veya parazitler nedeniyle ortaya çıkar. Nemli ve kapalı ortamlar, yanlış banyo sıklığı, uygun olmayan şampuanlar ve beslenme yetersizlikleri evcil hayvan cilt hastalıkları için zemin hazırlar. Nedene yönelik tedavi ve düzenli bakım, nüksleri azaltır.

3.1. Alerjik Dermatit

Belirtiler: kaşıntı, kızarıklık, tüy dökülmesi. Gıda eliminasyon diyetleri, pire alerjisi için agresif parazit kontrolü ve veteriner önerili topikal ya da sistemik tedavilerle belirti yükü azaltılabilir. Stres yönetimi ve çevresel alerjenlerin sınırlandırılması da fayda sağlar.

3.2. Mantar Enfeksiyonları

Belirtiler: tüy dökülmesi, kızarıklık, kaşıntı. Tanıda kültür ya da ışıklı muayene kullanılabilir. Erken evrede topikal tedaviler yeterli olurken yaygın olgularda sistemik ilaçlar ve çevre dezenfeksiyonu gerekir. Eşyaların paylaşımını sınırlamak bulaşmayı önler.

4. Sindirim Sistemi Hastalıkları

Ani mama değişiklikleri, yabancı cisim yutma, enfeksiyonlar ve pankreas ya da metabolik sorunlar evcil hayvan sindirim hastalıkları arasında sık görülür. Sıvı dengesi, ağrı kontrolü ve uygun diyet geçişleri tedavinin temelini oluşturur.

4.1. Gastroenterit

Belirtiler: kusma, ishal, karın ağrısı. Kısa süreli açlık, su ve elektrolit desteği, probiyotikler ve veterinerin önerdiği diyetler çoğu olguda toparlanmayı hızlandırır. Yabancı cisim şüphesinde görüntüleme ve hızlı müdahale gerekir.

4.2. Pankreatit

Belirtiler: şiddetli karın ağrısı, iştahsızlık, kusma. Yağlı gıdalardan kaçınma, damar içi sıvı tedavisi, ağrı kontrolü ve beslenme planının veteriner gözetiminde düzenlenmesi iyileşme için kritik önemdedir. Nükslerin önlenmesi için kilo yönetimi şarttır.

5. Diğer Yaygın Hastalıklar

Diş sorunları ve obezite en sık karşılaşılan başlıklardandır. Düzenli tarama ve yaşam tarzı düzenlemeleri evcil hayvan diş sağlığı ve obezite kaynaklı riskleri azaltır. Erken dönemde atılan adımlar ileride ciddi maliyet ve ağrıyı önler.

5.1. Diş Hastalıkları

Belirtiler: ağız kokusu, diş eti kanaması, iştahsızlık. Düzenli diş fırçalama, diş taşı temizliği ve plak kontrol ürünleri periodontal hastalık riskini düşürür. Ağız içi ağrı beslenmeden kaçınmaya ve kilo kaybına yol açabileceği için gecikmeden müdahale edilmelidir.

5.2. Obezite

Belirtiler: aşırı kilo, hareketsizlik, nefes darlığı. Porsiyon kontrolü, düşük kalori yoğunluklu diyet, düzenli egzersiz ve aylık kilo takibi; eklem hastalıkları, diyabet ve solunum problemlerini önlemeye yardımcı olur.

6. Evcil Hayvanlarda Sağlık Kontrolleri

Evcil hayvanların sağlığını korumak için düzenli veteriner kontrolleri önemlidir. Yıllık kapsamlı muayeneler, dışkı ve kan testleri, parazit taramaları ve diş dişeti değerlendirmeleri evcil hayvan rutin sağlık kontrolleri içinde yer alır ve kişiye uygun bir koruma planı oluşturmayı sağlar.

6.1. Aşılar

Aşılar, birçok hastalığa karşı koruma sağlar. Bölgesel risklere göre güncellenen takvimler, yavru ile yetişkin geçiş şemalarının doğru uygulanması ve kayıtların düzenli tutulması salgınların önüne geçer.

6.2. Beslenme

Doğru beslenme, tüy kalitesinden bağırsak düzenine kadar birçok parametreyi iyileştirir. Yaşa, ırka, aktivite düzeyine ve eşlik eden hastalıklara göre düzenlenmiş mama seçimi önerilir. Ani mama değişikliklerinden kaçınmak sindirim sorunlarını azaltır.

7. Göz ve Kulak Sağlığı

Gözlerde kızarıklık, akıntı, ışıktan kaçınma ve kulakta kaşıma, sallama, kötü koku gibi bulgular erken uyarıdır. Düzenli kulak temizliği, uygun damlalar, göz çevresi hijyeni ve alerjenlerin azaltılması görme ve işitme kaybı riskini düşürür. Tekrarlayan sorunlarda altta yatan alerji ya da endokrin hastalıklar araştırılmalıdır.

8. Üriner Sistem ve Böbrek Sağlığı

Sık idrara çıkma, az miktarda idrar yapma, idrarda kan, su tüketiminde artış ve kilo kaybı üriner sorunları düşündürür. İdrar tahlili, görüntüleme ve kan biyokimyası erken teşhiste etkilidir. Taze su, uygun mama, kilolu hayvanlarda kilo yönetimi ve kum kabı ya da gezdirme rutininin düzenlenmesi nüksleri azaltır.

9. Kalp ve Solunum Sağlığı

Öksürük, eforla nefes darlığı, bayılma, morarma kalp ve solunum sistemi için uyarı sayılır. Düzenli dinleme muayenesi, radyografi ve ekokardiyografi doğru tanıyı sağlar. Kilo kontrolü, ölçülü egzersiz, duman ve tahriş edici kokulardan uzak durma yaşam kalitesini artırır.

10. Davranış Değişiklikleri ve Ağrı İlişkisi

Agresyon, saklanma, aşırı yalanma, tuvalet alışkanlığında bozulma gibi değişiklikler çoğu zaman ağrı ya da hastalığın ilk işaretidir. Diş ağrısı, eklem hastalıkları, cilt kaşıntısı ve gastrointestinal rahatsızlıklar davranışı belirgin etkiler. Günlük rutin ve aktivite kaydı tutmak, tetikleyicileri saptamayı kolaylaştırır.

11. Ev Ortamı Hijyeni ve Enfeksiyon Kontrolü

Yatakların yüksek ısıda yıkanması, halı ve koltukların sık süpürülmesi, mama ve su kaplarının düzenli temizliği, oyuncakların dezenfeksiyonu ve atıkların doğru bertarafı bulaş riskini azaltır. Yeni gelen hayvanlar için kısa süreli izolasyon ve sağlık taraması önerilir.

12. Evcil Hayvanlarda İlk Yardım ve Acil Durum Planı

Kanama kontrolü, açık yaraların temizlenmesi, boğulma ya da zehirlenme şüphesinde hızlı hareket planı hayat kurtarır. Temel bir çanta içinde gazlı bez, bandaj, antiseptik solüsyon, termometre, tek kullanımlık eldiven ve veterinerin önerdiği ilaç listesi bulundurulmalıdır. En yakın klinik iletişim bilgileri görünür bir yerde olmalıdır.

13. Son Söz

Evcil hayvanlarımız, hayatımızda büyük bir yer tutar. Onların sağlığını korumak, bizim sorumluluğumuzdur. Yukarıda özetlenen başlıklar, sahipler için yol göstericidir. Evcil hayvan sağlığı bilinci ile düzenli kontrol, uygun beslenme ve tutarlı parazit önlemleri; erken teşhisle birleştiğinde hem yaşam kalitesini yükseltir hem de tedavi maliyetlerini düşürür. Düzenli veteriner kontrollerini ihmal etmeyin ve onlara sevgi dolu bir yaşam sunun.

Evcil Hayvanlarda Yaygın Hastalıklar Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Parazit korumasını ne sıklıkla uygulamalıyım?

Genel öneri iç parazit için 3 ayda bir, dış parazit (pire/kene) için aylık korumadır. Bölgenizde kene yoğunluğu yüksekse veya petiniz sık doğaya çıkıyorsa aralıklar kısaltılabilir. Tüm evcil hayvanlara eşzamanlı uygulama ve çevre hijyeni başarıyı artırır.

Evden çıkmayan kedi/köpeğe de koruma gerekir mi?

Evet. Pire ve kene insanlar, misafir hayvanlar veya eşyalarla eve taşınabilir. Yumurtalar halı ve koltukta haftalarca canlı kalabilir; bu yüzden kapalı ortamda yaşayan hayvanlarda da düzenli koruma şarttır.

Hangi belirtiler acil veteriner ziyaretini gerektirir?

Soluk diş etleri, şiddetli halsizlik, yüksek ateş, kanlı ishal/kusma, nöbet, nefes darlığı, ani karın şişliği gibi bulgular acildir. Bu durumlarda evde müdahale ile vakit kaybetmeden kliniğe başvurun.

Parvovirüs şüphesinde ilk adım ne olmalı?

Parvo genç köpeklerde hızlı sıvı kaybına yol açar. Hemen kliniğe gidin; damariçi sıvı, elektrolit, antiemetik ve sekonder enfeksiyonlara karşı destek tedavisi gerekebilir. Aşılama ve izolasyon yayılımı önler.

Kedimin nezlesi (FVR) geçmiyor; ne yapmalıyım?

Stresi azaltın, iyi havalandırılan bir alan sağlayın, göz-burun bakımını yapın ve iştahı teşvik edin. Gerekirse antiviral/destek tedavisi uygulanır. Yeni gelen kedileri kısa süre ayırmak bulaşı azaltır.

Solucan (iç parazit) varsa evde neleri değiştirmeliyim?

Tüm evcil hayvanlara eşzamanlı tedavi, dışkının hızlı toplanması, tuvalet alanlarının ve mama–su kaplarının düzenli temizliği gerekir. Dışkı muayenesi ile tedavi başarısı kontrol edilmelidir.

Kaşıntı ve tüy dökülmesi var; alerji mi parazit mi?

İkisi de olabilir. Veteriner muayenesinde deri kazıntısı/mantar kültürü ve pire/kene taraması yapılır. Nedene yönelik (parazit, alerji, enfeksiyon) tedavi ve tekrarlara karşı bakım planı düzenlenir.

Mantar enfeksiyonu bulaşıcı mı?

Evet, özellikle Microsporum/Trichophyton türleri bulaşıcıdır. Hasta hayvanı geçici izole edin, yatak–oyuncakları dezenfekte edin ve veterinerin önerdiği topikal/sistemik tedaviyi tamamlayın.

İshal ve kusma olduğunda evde ilk yardım nasıl olmalı?

Su–elektrolit alımını destekleyin, kısa süreli gıda molası verin ve ani mama değişiminden kaçının. Kanlı dışkı, şiddetli ağrı, su içememe gibi bulgular varsa vakit kaybetmeden kliniğe başvurun.

Pankreatit riski nasıl azaltılır?

Yağlı atıştırmalıkları kesmek, ideal kiloyu korumak ve art arda gelen “masa artığı” beslemelerinden kaçınmak önemlidir. Tekrarlayan kusma/karın ağrısında erken muayene prognozu iyileştirir.

Ağız kokusu ve diş eti kanaması neyin habercisi?

Çoğunlukla periodontal hastalık belirtisidir. Düzenli diş fırçalama, profesyonel diş taşı temizliği ve uygun çiğneme ürünleriyle ilerleme durdurulabilir. Ağız ağrısı iştahsızlık ve kilo kaybına yol açar.

Obeziteyi nasıl yöneteceğim?

Veterinerle hedef kilo belirleyin, porsiyonları gramla ayarlayın, düşük kalorili mama ve günlük egzersiz planı uygulayın. Ailenin tüm üyeleri atıştırmalık kurallarına uymalıdır.

Yıllık sağlık kontrolünde neler yapılır?

Fizik muayene, aşı güncellemesi, parazit taraması, dışkı/kan testleri, ağız–diş muayenesi ve gerekirse görüntüleme. Bu kontroller erken teşhis ve kişiselleştirilmiş korunma planı sağlar.

Aşı takvimini aksatırsam ne olur?

Koruyuculuk düşer ve parvo, FVR gibi hastalıklara açık hâle gelinir. Veterineriniz gecikmeye göre yakalama protokolü planlar; bazı aşılar tekrarlanabilir.

Ev çok hayvanlı; enfeksiyon kontrolünü nasıl sağlarım?

Yeni gelenleri karantinaya alın, su–mama kaplarını ayrıştırın, yatak–oyuncakları düzenli yıkayın ve kum kabı/gezdirme rutinlerini planlayın. Hastalık belirtisi olanı hemen ayırın.

Evde hangi acil durum çantası bulunmalı?

Gazlı bez, bandaj, antiseptik solüsyon, makas, termometre, tek kullanımlık eldiven, ağız bandajı, mevcut ilaç listesi ve en yakın klinik iletişim bilgileri. Çantayı erişilebilir ve güncel tutun.

Aşıdan sonra ateş ve halsizlik normal mi?

Hafif ateş, uyuşukluk ve enjeksiyon yerinde ağrı 24–48 saat içinde geçebilir. Yüksek ateş, yüz/boğaz şişliği, kusma, bayılma varsa derhâl kliniğe başvurun ve geçmiş aşı reaksiyonlarını veterinerinize not ettirin.

Evcil hayvanım hapı yutmuyor—nasıl verebilirim?

Tableti özel kapsül cepleriyle saklayın, ezilmesi güvenliyse ıslak mamaya karıştırın veya şırınga ile sıvı form kullanın. Boyun altını okşayıp yutma refleksini bekleyin. Zorlanıyorsanız klinikte enjeksiyon/spot-on alternatiflerini sorun.

Probiyotik kullanmak gerekli mi?

Akut ishal/kusma sonrası, antibiyotik kürleri sırasında ve diyet geçişlerinde probiyotikler yararlı olabilir. Tür-spesifik ürün seçin; kronik tabloda önce altta yatan nedeni araştırın.

Kısırlaştırma sağlık risklerini azaltır mı?

Evet. Dişilerde pyometra/meme tümörü, erkeklerde testis hastalıkları ve davranışsal sorunlar azalır. Zamanlama, yaş ve ırka göre veterinerinizle planlayın.

Kusma ne zaman acil sayılır?

Ardışık kusmalar, kanlı kusma, yabancı cisim şüphesi, karın şişliği, halsizlik ve su bile tutamama acildir. Sıvı kaybı hızlı gelişir; kendi kendine ilaç vermeyin.

Evde bebek/hamile varsa nelere dikkat etmeli?

Kum kabını günlük temizleyin, dışkı toplama ve el yıkamayı aksatmayın. Toksoplazma/ekinokok gibi zoonozlar için düzenli parazit koruması uygulayın ve çiğ et verilmemesini sağlayın.

Evde alerjenleri nasıl azaltırım?

HEPA filtreli süpürge, haftalık yatak yıkama, duman ve oda kokularından kaçınma, polen mevsiminde pencere kapama ve pati silme; atopik dermatit ve astım benzeri belirtileri azaltabilir.

Su tüketimi arttı—ne anlama gelir?

Diyabet, böbrek/karaciğer hastalığı, endokrin sorunlar veya ilaç yan etkisi olabilir. Su tüketimini/idrara çıkmayı not edin ve kan-idrar tahlili için randevu alın.

İdrarda kan görürsem?

Bu durum acildir. İdrar örneği alın (mümkünse sabah ilk), su kısıtlamayın. Taş, enfeksiyon, tümör veya pıhtılaşma bozukluğu olabilir; gecikmeyin.

Öksürük neden olur?

Kennel öksürüğü, kalp yetmezliği, trakea çökmesi, parazitler veya yabancı cisim. Özellikle gece/eforla artan öksürük, morarma ve bayılma varsa acil değerlendirme gerekir.

Kulak enfeksiyonu mu, akar mı?

Akar’da sıklıkla kahverengi, kahve telvesi gibi akıntı; bakteriyel/mantar enfeksiyonunda kötü koku ve ağrı belirgindir. Kesin ayrım için otoskopi ve sitoloji yapılmalıdır.

Obezite yönetiminde hedef nasıl belirlenir?

Vücut kondisyon skoru (BCS) hedefini vet ile koyun. Haftalık %1–2 kilo kaybı güvenlidir. Gramajlı porsiyon, ödül sayacı ve aylık tartım başarıyı artırır.

Zehirlenmede ilk adım ne?

Şüpheli maddeyi yanınıza alın/fotoğraflayın, kendi başınıza kusturmayın. Aktif kömür sadece vet önerisiyle. Ulusal zehir danışma ve kliniğe hızlı başvuru hayat kurtarır.

Yabancı cisim yutma belirtileri?

Kusma, iştahsızlık, karın ağrısı, dışkılama zorluğu veya ip tarzı cisimde diş arası ip görünmesi. Çekmeyin; bağırsak hasarı gelişebilir. Görüntüleme için kliniğe gidin.

Kedi kumu hijyeni nasıl olmalı?

Günlük topak alma, haftalık tam yıkama/dezenfeksiyon, kum kabı sayısı kedi sayısı +1. Strese bağlı FLUTD ataklarını azaltır, kokuyu ve bulaşı önler.

Parazit ilaçlarına direnç gelişir mi?

Yanlış doz/aralık, aynı etkenin sürekli kullanımı ve çevre hijyeni eksikliği direnç riskini artırır. Etken madde rotasyonu ve dışkı testiyle takip önemlidir.

Evcil hayvan sigortası seçerken?

Kapsam (profilaksi/diş dahil mi), yıllık limit, muafiyet, bekleme süreleri, kronik hastalık kapsaması ve klinik ağına bakın. Fiyat tek kriter olmamalı.

Sık ishalde eliminasyon diyeti nasıl?

Tek protein + tek karbonhidrat (vet onaylı) ile 6–8 hafta deneme; ara atıştırmalık yok. Klinik yanıt yoksa ileri testler (parazit, pankreas, IBD) planlanır.

Sıcak çarpması belirtileri?

Aşırı nefesleme, salya, koordinasyon bozukluğu, çökme. Hemen serin, gölgeli alan, ılık (soğuk değil) suyla ıslatma, su teklif etme ve acil klinik.

Soğukta pati bakımı?

Koruyucu balm, tüylerin kırpılması, tuz/kimyasal temasından sonra ılık suyla yıkama ve iyice kurutma; çatlak ve dermatiti önler.

Alt üriner sistem hastalıklarında kum kabı ipuçları

Geniş kap, düşük kenar, kokusuz kum, sessiz yer ve günlük temizlik. Su çeşmesi ve ıslak mama idrar yoğunluğunu düşürür, kristal oluşumunu azaltır.

Kalp kurdu bölgesinde yaşıyoruz—ne yapmalı?

Vektör sivrisinekse, aylık profilaksi ve yıllık test şarttır. Yaz sonlarında bile korumayı kesmeyin; bölgesel rehbere uyun.

İç/dış parazit takvimini nasıl hatırlarım?

Takvim uygulaması, SMS hatırlatıcıları, buzdolabında ilaç planı ve klinikle hatırlatma sistemi kullanın. Her uygulamayı kayıt altına alın.

Hangi testleri yılda bir yaptırmalıyım?

Fizik muayene, kan biyokimyası + hemogram, idrar analizi, dışkı muayenesi, diş muayenesi; yaşa/ırka göre kalp, tiroit, tansiyon eklenebilir.

Yeni peti eve getirirken nasıl karantina?

7–14 gün ayrı oda, ayrı kap-kum/tuvalet. Bu sürede aşı, dışkı testi, parazit uygulamaları tamamlanır. Ardından kademeli tanıştırma yapılır.

Diyet değişimini nasıl kademelendireyim?

7–10 gün: 1–3. gün %25 yeni, 4–6. gün %50, 7–9. gün %75, 10. gün %100. Her aşamada dışkı ve iştahı izleyin; sorun olursa bir önceki orana dönün.

Mikroçip gerçekten işe yarar mı? Kaydı nasıl güncel tutarım?

Evet. Mikroçip, kaybolan hayvanın klinik/barınakta tarayıcıyla kimliğinin okunmasını sağlar. Çip numarasını ulusal/veritabanı kaydına işletin, telefon–adres değiştiğinde hemen güncelleyin. Ayrıca tasma üzerinde kimlik etiketi/QR ve net bir telefon numarası bulundurun; birlikte kullanım bulunma şansını artırır.

Kedimde sık tüy yumağı (hairball) kusması normal mi?

Ara sıra olabilir; ancak haftalık hale geliyorsa aşırı tüy yalama, deri/alerji sorunları veya GİS motilite problemleri araştırılmalıdır. Günlük tarama, liften zengin diyet/özel mamalar, kedi maltı ve düzenli hidrasyon yardımcı olur. Kilo kaybı, iştahsızlık veya ağrı varsa muayeneye gidin.

Anal kesesi dolan köpeklerde belirtiler nelerdir?

Kıçı yere sürtme (scooting), anal bölgede yalama/ısırma, balıksı koku ve ağrı tipiktir. Evde sıkıp boşaltmaya çalışmayın; travma/enfeksiyon riski vardır. Klinik ortamında boşaltma ve gerekiyorsa antibiyotik/anti-inflamatuar uygulanır. Lif takviyesi, ideal kilo ve düzenli dışkılama nüksü azaltır.

Yaşlı (senior) evcil hayvanlarda kontroller nasıl farklı olmalı?

7 yaş üstü köpek/kedilerde yılda en az 1–2 kez muayene önerilir. Hemogram, biyokimya, idrar, kan basıncı, diş–eklem değerlendirmesi ve gerektiğinde tiroit/kalp incelemeleri eklenir. Beslenme, egzersiz ve ağrı yönetimi güncellenir; bilişsel değişiklikler ve davranış sorunları açısından da tarama yapılır.

Kaynakça

• WSAVA Aşılama Kılavuzları

• ESCCAP — Parazit Kontrol Rehberleri

• CAPC (Companion Animal Parasite Council) — Parazit ve dışkı testi önerileri

• AAHA — Köpek Aşılama Kılavuzu

• Mersin Vetlife Veterinary Clinic – Haritada Aç: https://share.google/XPP6L1V6c1EnGP3Oc