Kedilerde Kusma: Neden olur, ne yapmalı, ne zaman tehlikeli? (Renk rehberi, karar ağacı)

Kedilerde Kusma Nedir? Normal mi, Tehlikeli mi?

Kedilerde kusma, mide içeriğinin ağız yoluyla dışarı atılmasıyla karakterize bir refleks mekanizmadır. Bu durum, hem fizyolojik hem de patolojik nedenlerle ortaya çıkabilir. Tek seferlik, kısa süreli ve açık nedeni bilinen kusmalar genellikle ciddi bir sorun teşkil etmezken, tekrarlayan veya farklı renkte (sarı, kahverengi, yeşil, kırmızı, köpüklü vb.) görülen kusmalar altta yatan bir hastalığın göstergesi olabilir.

Kedilerde kusma, sindirim sisteminin kendi savunma refleksi olarak da değerlendirilebilir. Örneğin kediler, tüy yumağı (hairball) oluşturduktan sonra bunu dışarı atmak için kusabilirler. Ancak kusma sıklığı haftada birden fazla hale gelmişse, kedinin genel davranışı değişmişse, iştahsızlık veya halsizlik başlamışsa durum artık fizyolojik değil, patolojik olarak değerlendirilmelidir.

Veteriner literatüründe kusma (vomitus), mide kaslarının güçlü kasılmalarıyla mide içeriğinin ağızdan atılması olarak tanımlanır. Kusma öncesinde kedilerde genellikle salya artışı, huzursuzluk, boğaz hareketleri, yalama davranışı ve mide bulantısı benzeri belirtiler görülür. Bu belirtiler 1–2 dakika içinde gerçek kusma refleksine dönüşür.

Kusmanın tehlikeli olup olmadığını anlamak için şu kriterler değerlendirilmelidir:

• Sıklık: Haftada 1’den fazla kusma tekrarlıyorsa.

• İçerik: Kusmukta kan, kahve telvesi görünümü veya safra (sarı-yeşil) varsa.

• Zamanlama: Yemekten hemen sonra ya da tamamen boş mideyle oluyorsa.

• Davranış: Kusma sonrası kedi halsiz, depresif veya iştahsızsa.

• Yaş ve sağlık durumu: Yavru, yaşlı veya kronik hastalığı olan kedilerde risk daha yüksektir.

Bu belirtilerden biri bile gözlemleniyorsa veteriner kontrolü geciktirilmemelidir. Özellikle sürekli tekrarlayan kusmalar, karaciğer, pankreas, böbrek veya bağırsak hastalıklarının erken bulgusu olabilir.

Bazı durumlarda kusma “yalancı kusma” (regürjitasyon) ile karıştırılır. Regürjitasyon, mide değil yemek borusu kaynaklıdır ve genellikle kısa süreli, zorlanmasız bir içerik çıkarmadır. Gerçek kusma ise mide kökenlidir ve belirgin karın kası kasılmaları eşlik eder. Bu farkın anlaşılması, veteriner tanısı için önemlidir.

kedilerde kusma

Kedilerde Kusmanın Yaygın Nedenleri

Kedilerde kusma, çok çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bunlar genel olarak fizyolojik, diyet kaynaklı, paraziter, enfeksiyöz, metabolik, toksik ve mekanik (obstrüktif) nedenler olarak sınıflandırılır.

1. Fizyolojik nedenler

Kediler tüy yumağı attıklarında, hızlı yemek yediklerinde veya mide asidinin artmasıyla sabah aç karnına safra kusabilirler. Bu durum genellikle tek seferliktir. Ancak sıklaşırsa mide irritasyonu veya gastrit riski doğar.

2. Diyet ve beslenme kaynaklı nedenler

• Ani mama değişiklikleri

• Bayat veya kontamine mama tüketimi

• Yağ oranı yüksek besinler

• Çok hızlı yeme veya aşırı miktarda yemek

• Yabancı cisim (ip, plastik, ot, kumaş) yutma

Bu faktörler mide mukozasında tahriş oluşturarak kusma refleksini tetikler.

3. Paraziter nedenler

İç parazitler, özellikle Toxocara cati, Ancylostoma ve Taenia türleri mide-bağırsak sisteminde irritasyon oluşturarak kronik kusmaya neden olabilir. Paraziter kusmalar genellikle mukuslu, bazen kurt içerebilir ve kötü kokuludur.

4. Enfeksiyöz nedenler

Viral hastalıklar arasında Feline Panleukopenia (kedi gençlik hastalığı), Feline Coronavirus (FCoV) ve Feline Calicivirus kusmanın en önemli sebeplerindendir. Bakteriyel veya mantar kaynaklı enteritler de mide irritasyonuna yol açabilir.

5. Metabolik ve sistemik hastalıklar

• Böbrek yetmezliği (üre artışı → mide bulantısı ve kusma)

• Karaciğer hastalıkları

• Pankreatit

• Hipertiroidizm

• Diyabet (ketonemiye bağlı kusmalar)

Bu durumlarda kusma, altta yatan hastalığın bir belirtisidir ve mutlaka laboratuvar testleriyle doğrulanmalıdır.

6. Toksik nedenler

Bitkiler (zambak, aloe vera, difenbahya), deterjanlar, çamaşır suyu, ilaçlar (parasetamol, ibuprofen) veya bazı gıdalar (çikolata, soğan, sarımsak) kedilerde toksik etkiyle ani kusmaya neden olabilir. Bu vakalar acil müdahale gerektirir.

7. Mekanik ve anatomik nedenler

Bağırsak tıkanıklıkları, mide çıkışında daralma, tümörler veya yabancı cisimler uzun süreli kusmalara yol açabilir. Bu durumlar genellikle safralı, kötü kokulu ve sürekli tekrarlayan kusmalar ile kendini gösterir.

Kusmanın nedenini belirlemede kusmuk rengi, sıklığı, zamanı ve kedi davranışı büyük önem taşır. Örneğin sabah saatlerinde aç karnına yapılan sarı-yeşil kusmalar safra kaynaklı olabilirken, yemekten hemen sonra gerçekleşen kusmalar mide doluluğu veya sindirim bozukluğu göstergesidir.

Erken teşhis, kedinin yaşam kalitesini belirleyen en kritik faktördür. Tekrarlayan kusmalar her zaman bir uyarı işaretidir ve veteriner kontrolüyle nedenin saptanması gerekir.

Kusmanın Rengine Göre Anlamı (Renk Rehberi)

Kedilerde kusmuk rengi, mide içeriğinin ve altta yatan hastalığın türü hakkında çok önemli ipuçları verir. Her renk belirli bir fizyolojik ya da patolojik sürecin göstergesi olabilir. Bu nedenle renk rehberi, veteriner öncesi ilk değerlendirmede oldukça değerli bir araçtır.

Aşağıda kedilerde en sık karşılaşılan kusmuk renkleri ve olası anlamları yer almaktadır:

1. Sarı Kusmuk (Safralı Kusma)

Sarı veya sarı-yeşil tonlardaki kusma genellikle safra içeriklidir. Mide uzun süre boş kaldığında safra mideye geri kaçar ve mide duvarında irritasyon oluşturarak kusmaya neden olur. Bu duruma “biliöz kusma” denir. Sabah erken saatlerde veya açlık sonrası görülmesi tipiktir.Muhtemel nedenler: gastrit, safra reflüsü, açlık süresi, mide asidi fazlalığı, stres. Ne yapılmalı: Kediye küçük ama sık öğünler verilerek mide boş kalması önlenmelidir. Kusma tekrarlıyorsa veteriner kontrolü gerekir.

2. Beyaz Köpüklü Kusma

Köpüklü beyaz veya şeffaf kusma genellikle mide asidi ve gaz karışımı içerir. Bu, çoğu zaman mide boşken veya tüy yumağı çıkarmadan önce gözlenir.Muhtemel nedenler: gastrik irritasyon, reflü, boş mide, tüy yumağı öncesi refleks. Ne yapılmalı: Hairball pastaları, lifli mamalar ve düzenli tüy bakımıyla önlem alınabilir.

3. Kahverengi veya Koyu Kusmuk

Kahverengi kusmuk, çoğu zaman kan içerebilir ve “kahve telvesi görünümü” olarak tarif edilir. Bu, mide içi kanama veya bağırsak kaynaklı kanın sindirime uğraması sonucu oluşur.Muhtemel nedenler: mide ülseri, yabancı cisim, tümör, ilaç toksisitesi (özellikle NSAID kullanımı).Ne yapılmalı: Bu renk, acil veteriner değerlendirmesi gerektirir. Evde beklemek hayati risk oluşturabilir.

4. Yeşil Kusmuk

Yeşil renk genellikle safra ve bağırsak içeriği karışımına işaret eder. Bu durum, bağırsak tıkanıklığı veya mide-bağırsak geçişinde ciddi sorunlar olduğunda ortaya çıkar.Muhtemel nedenler: bağırsak tıkanması, toksin alımı, safra reflüsü.Ne yapılmalı: Kedi yemeyi kesmiş, karın ağrılı ve kusmaya devam ediyorsa acil müdahale gerekir.

5. Kırmızı veya Kanlı Kusmuk

Taze kan içeren kırmızı kusmuk, üst sindirim sisteminde (özofagus, mide) aktif kanamanın göstergesidir.Muhtemel nedenler: mide ülseri, tümör, yabancı cisim, travma. Ne yapılmalı: Bu durum acildir. Veteriner kliniğine derhal götürülmelidir.

6. Şeffaf Kusmuk

Şeffaf, su benzeri kusmuk genellikle mide suyudur. Aşırı su içme, boş mide veya stres sonucu oluşabilir.Muhtemel nedenler: boş mide, aşırı su tüketimi, gastrik irritasyon. Ne yapılmalı: Kısa süreli ve tek seferlikse genellikle endişe edilmez. Tekrarlıyorsa mide asidi sorunu olabilir.

7. Gri veya Köpüklü Gri Kusmuk

Sindirilmemiş mama, mukus ve tükürük karışımıdır. Genellikle yetersiz sindirim veya mide çıkışı problemlerinde görülür. Muhtemel nedenler: sindirim yetersizliği, gastrik staz, reflü. Ne yapılmalı: Sindirim destekleyici mamalar tercih edilmeli, gerekirse veteriner muayenesi yapılmalıdır.

Renk analizi, tek başına tanı koydurucu değildir ancak veteriner muayenesi öncesinde güçlü bir ön bilgi sağlar. Kedinin kusmuk rengi, kokusu, sıklığı ve zamansal örüntüsü (örneğin her sabah veya yemekten sonra) mutlaka not edilmelidir.

Kedilerde Kusma Türleri ve Ayırt Edici Özellikleri

Kedilerde kusma her zaman aynı mekanizma ile gerçekleşmez. Kusmanın tipi ve süreci, altta yatan nedeni anlamada oldukça önemlidir. Aşağıda en sık gözlenen kusma türleri ve ayırt edici özellikleri yer almaktadır:

1. Akut Kusma

Ani başlayan, kısa süren ve genellikle bir veya birkaç kez tekrarlayan kusmalardır. Çoğu zaman yanlış mama, tüy yumağı veya stres gibi geçici nedenlerden kaynaklanır. Ayırt edici özellik: Hızlı gelişir, kısa sürer, çoğunlukla genel durum normaldir. Müdahale: 12 saatlik besin molası, su kısıtlaması ve ardından yumuşak diyet uygulanabilir.

2. Kronik Kusma

Haftalar veya aylar boyunca tekrarlayan, zaman zaman durup yeniden başlayan kusmalardır.Muhtemel nedenler: inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), pankreatit, karaciğer hastalıkları, kronik gastrit.Ayırt edici özellik: Kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizlik eşlik eder.Müdahale: Kesin tanı için kan tahlili, ultrason ve endoskopi gerekir.

3. Gıda Kaynaklı Kusma

Yeni mama geçişleri, bayat veya uygun olmayan içeriklere bağlı olarak gelişir. Özellikle tahıl içeriği yüksek mamalarda sık görülür.Ayırt edici özellik: Yemek sonrası kısa sürede gerçekleşir.Müdahale: Aynı mamanın devamlı kullanımı yerine yavaş geçiş önerilir.

4. Paraziter Kusma

İç parazitlerin mide ve bağırsak duvarına tutunması sonucu mukozal irritasyon meydana gelir. Kusmukta bazen kurt veya mukus parçaları gözlemlenir.Ayırt edici özellik: Koku belirgindir, iştah değişkendir.Müdahale: Düzenli iç parazit uygulaması (örneğin aylık tablet veya spot-on ürünler).

5. Tüy Yumağına Bağlı Kusma (Hairball Vomiting)

Kediler tüylerini yalarken yuttukları kılları zamanla biriktirir ve bunları kusarak dışarı atarlar.Ayırt edici özellik: Uzun tüylü kedilerde daha sık, genellikle tüy topu şeklinde çıkar.Müdahale: Tüy topu jelleri, malt pastalar ve düzenli tarama ile önlenebilir.

6. Refleks Kusma

Beyin sapındaki kusma merkezinin dış uyarılarla (örneğin toksin, ilaç veya ağrı) tetiklenmesiyle oluşur.Ayırt edici özellik: Nedeni sindirim sistemi dışında olabilir.Müdahale: Nedenin belirlenmesi için kapsamlı sistemik muayene gerekir.

7. Regürjitasyon (Yalancı Kusma)

Kusma ile karıştırılan bu durumda mide kası kasılmaz; yutulan mama yemek borusundan geri gelir.Ayırt edici özellik: Kusmadan önce bulantı, karın kasılması görülmez.Müdahale: Özofagus anomalileri, megaözofagus gibi nedenler araştırılmalıdır.

Kusmanın türünü doğru ayırt etmek, veteriner tanısında hayati önem taşır. Örneğin regürjitasyonun sindirim sistemiyle ilgisi yoktur, bu nedenle yanlış yorumlanırsa gereksiz mide tedavileri uygulanabilir.

Her kedi sahibinin gözlem defteri tutması, kusmanın zamanı, içeriği, rengi ve sıklığı gibi bilgileri kaydetmesi, veterinerin doğru teşhis koymasını kolaylaştırır.

Kedilerde Kusma Ne Zaman Tehlikelidir?

Kedilerde kusmanın her zaman tehlikeli olmadığını bilmek önemlidir. Ancak bazı durumlar, hayati risk taşıyan hastalıkların erken uyarısı olabilir. Bu nedenle, her kedi sahibinin hangi tür kusmanın acil veteriner müdahalesi gerektirdiğini bilmesi gerekir.

Kusmanın tehlikeli kabul edilmesinde aşağıdaki parametreler dikkate alınır:

1. Kusmanın Sıklığı ve Süresi

Kedi günde birden fazla kusuyorsa, birkaç gün üst üste kusma devam ediyorsa ya da kusma haftada üçten fazla tekrarlıyorsa bu durum kronik kusma olarak değerlendirilir. Kronik kusma genellikle basit bir mide rahatsızlığı değil, altta yatan sistemik bir hastalığın belirtisidir.

• 24 saat içinde 3 veya daha fazla kusma = acil değerlendirme gerekir.

• 48 saati geçen iştahsızlık + kusma = dehidratasyon riski yüksektir.

2. Kusmukta Kan veya Kahverengi İçerik

Kusmukta taze kırmızı kan veya kahverengi “kahve telvesi” benzeri madde görmek, mide kanaması veya ülser göstergesidir. Bu genellikle mide mukozasının hasar gördüğü ciddi durumlarda (örneğin NSAID toksisitesi, tümör, yabancı cisim) ortaya çıkar.Veteriner değerlendirmesi ertelenmemelidir.

3. Kedi Su İçemiyor veya İçtiğini Kusuyor

Sıvı alımını bile sürdüremeyen kediler hızla dehidratasyona girer. Bu durum özellikle yavru ve yaşlı kedilerde yaşamı tehdit eder. Ağız içi kuruluk, göz çöküklüğü, deri elastikiyetinin azalması su kaybı belirtileridir.

4. Kusma ile Beraber Diğer Belirtiler Görülüyorsa

• Ateş, titreme, halsizlik

• Karın şişliği

• İshal veya dışkılama bozukluğu

• Nefes darlığı veya salya artışı

• Sarılık (diş etleri veya göz beyazında sararma)

Bu belirtiler sistemik hastalık, özellikle karaciğer veya böbrek yetmezliği gibi ciddi tabloları gösterebilir.

5. Kusma ile Zayıflama veya Kilo Kaybı Birlikteyse

Uzun süreli kilo kaybı, özellikle iştahsızlıkla birlikte seyrediyorsa, bu pankreatit, tümör, hipertiroidizm veya IBD (Inflamatuar Bağırsak Hastalığı) gibi kronik rahatsızlıklara işaret eder.

6. Yabancı Cisim Şüphesi Varsa

Kedinin ip, lastik, plastik, bitki, oyuncak gibi bir madde yutma olasılığı varsa kusma çok tehlikeli hale gelir. Bu durumda bağırsak tıkanması gelişebilir. Kusmukta ip parçası görmek, acil cerrahi endikasyonudur.

7. Yavru veya Yaşlı Kedilerde Kusma

Yavru kedilerde enfeksiyonlar ve parazitler çok hızlı ilerler. Birkaç saat içinde sıvı kaybı şoka neden olabilir. Yaşlı kedilerde ise böbrek ve karaciğer fonksiyonları azaldığı için kusma çok daha risklidir.

8. Kusmanın Kokusu Kötüyse veya Rengi Anormalse

Kusmukta dışkı benzeri kötü koku, yeşil-siyah renk veya köpüklü yapı varsa bağırsak tıkanıklığı ya da şiddetli enfeksiyon düşünülür. Bu durumlar dakikalar içinde kötüleşebilir.

Kısacası, “kedi aralıklı olarak tüy topu kusuyor” gibi durumlar genellikle önemsizken, tekrarlayan, kokulu, kanlı veya yeşilimsi kusmalar daima acil değerlendirilmelidir. Kusma her zaman bir semptomdur, bir hastalık değil; ancak doğru değerlendirilmezse ölümcül sonuçlara yol açabilir.

Evde İlk Müdahale: Kusma Durumunda Ne Yapılmalı?

Kediniz kustuğunda ilk refleks panik yapmak olsa da, doğru adımlar sakinlikle atıldığında hem tanıya yardımcı olunur hem de kedinin durumu stabilize edilebilir. Ancak burada bahsedilenler sadece ilk yardım niteliğindedir; profesyonel veteriner muayenesinin yerini tutmaz.

1. Gözlem ve Bilgi Toplama

Kusmanın zamanı, içeriği, rengi, sıklığı ve kedinin genel davranışı mutlaka not edilmelidir.

• Ne yedikten sonra oldu?

• Kusma öncesi davranış (huzursuzluk, miyavlama, yalama) var mıydı?

• Kusmukta mama, tüy, su, kan veya yabancı madde var mıydı?

Bu bilgiler veteriner tanısı için büyük önem taşır.

2. Yemek ve Su Erişimini Kısa Süreliğine Kısıtlama

Kusma sonrası mide hassaslaşır. Kediye en az 8–12 saat boyunca mama verilmemelidir. Ancak tamamen susuz bırakmak doğru değildir.

• İlk 2 saatte su verilmez.

• Daha sonra küçük miktarlarda (1–2 çay kaşığı) su veya elektrolit solüsyonu verilebilir.

• Su içtiği anda tekrar kusarsa, derhal veteriner kontrolü gerekir.

3. Ortamı Sakinleştirmek

Kusma sonrası kediyi sakin, sessiz bir odaya almak, stres faktörlerini azaltmak gerekir. Ani hareket, yüksek ses veya zorla besleme durumu kötüleştirir.

4. Tüy Yumağına Bağlı Kusmalarda Müdahale

Kedi uzun tüylü ve tüy topu çıkardıysa, durum genellikle geçicidir. Düzenli tarama ve malt pastalarıyla bu durum azaltılabilir. Ancak kusma tüy topusundan sonra devam ederse, mide irritasyonu gelişmiş olabilir.

5. Evde Verilmemesi Gerekenler

• Kusmayı durdurmak amacıyla insan ilaçları (örneğin mide şurubu, aspirin, mide asidi önleyici) verilmemelidir.

• Kusmayı tetikleyici veya baskılayıcı ilaçlar veteriner önerisi olmadan uygulanmamalıdır.

• Bitkisel çözümler veya “evde doğal karışımlar” (ör. zencefil suyu, süt, karbonatlı su) tehlikelidir.

6. Yeniden Beslenmeye Geçiş

Kusma tamamen durduktan sonra, yeniden beslenme süreci yavaş ve kontrollü olmalıdır.

• İlk öğün: Az miktarda haşlanmış tavuk veya pirinç lapası.

• İkinci gün: Sindirimi kolay mama veya mide dostu konserve mama.

• Üçüncü gün: Normal diyete yavaş geçiş.

7. Veterinere Götürmeden Önce Toplanması Gereken Örnekler

Veteriner muayenesine giderken kusmuk örneğini (küçük bir kapta) götürmek, tanı sürecini hızlandırır. Özellikle renk, koku ve içeriğin doğrudan gözlemlenmesi tanı açısından değerlidir.

8. Evde Takip Süreci

Kusma sonrası kedinin genel hali, iştahı, su tüketimi ve idrar çıkışı dikkatle izlenmelidir. Aşağıdaki durumlarda beklemeden veteriner müdahalesi gerekir:

• Kusma 24 saat içinde 3’ten fazla tekrar ederse

• Kedi su içemiyor veya içtiğini çıkarıyorsa

• Halsizlik ve titreme başlarsa

• Kusmukta kan veya koyu renk gözlenirse

Evde yapılan en büyük hata, “birkaç güne geçer” düşüncesidir. Kusma her zaman bir savunma refleksi olsa da, uzun sürdüğünde mide, karaciğer ve böbreklerde ikincil hasar başlatabilir.

Kedinizin hayatını kurtarabilecek en önemli davranış, erken farkındalık ve doğru gözlemdir.

Kedilerde Kusma İçin Uyarı İşaretleri (Veterinere Ne Zaman Gidilmeli?)

Kediler, doğaları gereği hastalık belirtilerini gizleme eğilimindedir. Bu yüzden kusma gibi bir belirti çoğu zaman geç fark edilir. Ancak bazı uyarı işaretleri, kısa sürede klinik müdahale gerektiren ciddi hastalıkların habercisidir. Kedinizde aşağıdaki durumlar gözleniyorsa vakit kaybetmeden veteriner kliniğine başvurulmalıdır.

1. Kusmanın Tekrarlayıcı Hale Gelmesi

• 24 saat içinde 3 veya daha fazla kusma

• Haftada birden fazla tekrar eden kusma

• 2–3 gün boyunca kesilmeyen, aralıklı devam eden kusma

  Bu belirtiler, kronik mide irritasyonu, pankreatit, IBD (Inflamatuar Bağırsak Hastalığı) veya organ yetmezlikleri gibi hastalıkların erken sinyalleridir.

2. Kusma ile Birlikte İştah Kaybı

Kusma sonrası iştahsızlık devam ediyorsa ve kedi 24 saatten uzun süredir mama yemiyorsa, bu durum karaciğer lipidozu riskini doğurur. Özellikle obez kedilerde yağ metabolizması hızla bozulur ve karaciğer fonksiyonları çöker.

3. Kusmukta Kan, Safra veya Kötü Koku

• Kırmızı renkli veya kahverengi: mide ülseri, kanama

• Yeşil: safra reflüsü veya bağırsak tıkanması

• Kötü koku veya dışkı kokusu: obstrüksiyon veya şiddetli enfeksiyon

  Bu tür kusmalar acil veteriner müdahalesi gerektirir.

4. Kusma ile Birlikte İshal, Halsizlik veya Ateş

Sistemik enfeksiyonlar (ör. panleukopenia, coronavirus) veya toksik reaksiyonlarda kusma genellikle ateş ve halsizlikle birlikte görülür. Bu durumda evde beklemek ölümcül sonuçlar doğurabilir.

5. Karın Şişliği, Gaz veya Şiddetli Ağrı

Kusmanın ardından karnı şiş, sert veya dokunulduğunda acı hisseden bir kedi mekanik tıkanma, tümör, mide torsiyonu gibi acil durum yaşıyor olabilir.

6. Su İçmesine Rağmen İdrar Çıkmaması

Kedinizin su içmesine rağmen idrar yapmaması veya çok az yapması, böbrek yetmezliği veya elektrolit dengesizliği göstergesidir. Kusma ile birlikte seyrediyorsa durum acildir.

7. Yavru ve Yaşlı Kedilerde Kusma

Yavru kedilerde bağışıklık sistemi zayıftır; parazitler, virüsler veya yanlış beslenme hızlı sıvı kaybına neden olur. Yaşlı kedilerde ise metabolizma yavaşlamıştır; kusma genellikle organ fonksiyon bozukluğuna işaret eder. Her iki durumda da erken müdahale hayati önem taşır.

8. Kusma ile Nörolojik Belirtiler Görülmesi

Dengesizlik, baş eğikliği, nöbet veya koordinasyon kaybı varsa bu durum beyin içi basınç artışı, zehirlenme veya sinir sistemi hastalıklarıyla ilişkili olabilir.

9. Kusmanın Rengi Aniden Değişiyorsa

Örneğin beyaz köpükten kanlı veya kahverengiye dönen bir kusma, ilerleyen bir hastalığın göstergesidir. Bu tür değişimler veteriner açısından kritik bilgi taşır.

Kısacası, her tekrarlayan kusma potansiyel olarak ciddi kabul edilmelidir. Özellikle kedi yeme, içme, oyun oynama gibi davranışlarını bırakmışsa; beklemeden muayene planlanmalıdır.

Kedilerde Kusmayı Önleme Yöntemleri

Kusma, çoğu zaman doğru bakım ve düzenli önlemle minimize edilebilir. Kedilerde sindirim sistemi oldukça hassas olduğu için beslenme, çevresel faktörler ve stres yönetimi önemli rol oynar.

1. Düzenli ve Kaliteli Beslenme

Kediler için ani mama değişiklikleri mideyi en çok zorlayan faktörlerden biridir. Yeni mamaya geçerken:

• İlk 3 gün %75 eski + %25 yeni mama

• Sonraki 3 gün %50 + %50

• Sonraki 3 gün %25 eski + %75 yeni mamaşeklinde kademeli geçiş yapılmalıdır.

Protein oranı yüksek, sindirilebilirliği yüksek mamalar tercih edilmelidir. Özellikle tek kaynaklı hayvansal protein (ör. tavuk, hindi veya balık) içeren mamalar mide toleransını artırır.

2. Tüy Topu (Hairball) Kontrolü

Uzun tüylü kedilerde tüy yumağı kusmaları yaygındır.

• Günlük tarama yapılmalı

• Haftada birkaç kez malt macunu verilmelidir

• Lif içeriği yüksek mamalar sindirimde yardımcı olur

3. Su Tüketimini Artırmak

Kediler doğal olarak az su içer. Bu durum mide asidini yoğunlaştırır ve kusma riskini artırır.

• Akışkan su çeşmeleri kullanılabilir

• Yaş mama diyetiyle su alımı desteklenebilir

• Günlük taze su bulundurulmalıdır

4. Parazit Kontrolü

İç parazitler sindirim sistemini tahriş ederek kusmaya neden olur.

• Yavru kediler: 2 haftada bir (ilk 3 ay)

• Yetişkin kediler: Her 3 ayda bir iç parazit uygulaması

• Dış parazit ürünleriyle birlikte entegre program uygulanmalıdır

5. Aşırı Hızlı Yeme Davranışının Önlenmesi

Bazı kediler mamayı çok hızlı tüketir ve hemen ardından kusar. Bunun önüne geçmek için:

• Yavaş besleme kapları veya “slow feeder” tasları kullanılabilir

• Günlük öğün sayısı 3–4’e bölünmelidir

6. Stresten Kaçınmak

Taşınma, yeni hayvan eklenmesi, gürültü, misafir trafiği gibi stres faktörleri mide fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Stresli kedilerde mide asidi artar, iştah bozulur.

• Sakin ortam

• Feromon difüzörleri (ör. Feliway)

• Rutinlerin korunmasıkusmayı önleyici psikolojik faktörlerdir.

7. Zehirli Maddelere Erişimin Önlenmesi

Ev bitkileri, temizlik maddeleri, ilaçlar ve bazı gıdalar kediler için toksiktir.Özellikle zambak, difenbahya, aloe vera, sarımsak, soğan ve çikolata kesinlikle erişim dışında tutulmalıdır.

8. Düzenli Veteriner Kontrolleri

Yılda en az iki kez yapılacak rutin muayene, karaciğer, böbrek ve tiroid problemlerinin erken teşhisini sağlar. Bu sayede kusma gibi semptomlar kronik hale gelmeden kontrol altına alınır.

9. Mide Hassasiyeti Olan Kediler İçin Diyet Düzeni

Kronik gastrit eğilimli kedilerde:

• Sabah aç karnına mama vermekten kaçınılmalı

• Gece yatmadan önce küçük öğün bırakılmalı

• Prebiyotik destekli mamalar tercih edilmelidir

10. Çevresel Uyaranların Dengelenmesi

Kediler hassas canlılardır; yeni koku, yüksek ses veya farklı ortamda değişen ısı bile mide fonksiyonlarını etkileyebilir. Düzenli yaşam alanı ve kontrollü uyaran, kusma sıklığını azaltır.

Bu önlemler hem mide sağlığını korur hem de altta yatan hastalıkların oluşum riskini düşürür.Düzenli gözlem, dengeli beslenme ve temizlik kontrolü, kusmayı tamamen ortadan kaldırmasa bile minimuma indirir.

Kedilerde Kusmanın Tanı Süreci (Veteriner Muayenesi ve Testler)

Kedilerde kusmanın nedenini doğru belirlemek, yalnızca semptomlara bakılarak mümkün değildir. Çünkü aynı belirti birçok farklı hastalıkta ortaya çıkabilir. Bu nedenle veteriner hekimler sistematik bir tanı protokolü izler. Amaç; kusmanın kaynağını, altta yatan hastalığı ve eşlik eden organ bozukluklarını netleştirmektir.

Tanı süreci genellikle aşağıdaki adımlarla yürütülür:

1. Ayrıntılı Anamnez (Hasta Öyküsü)

Veteriner hekimin ilk adımı, kedi sahibinden alınan bilgidir. Şu sorular kritik öneme sahiptir:

• Kusma ne zamandır devam ediyor?

• Günde kaç kez tekrarlıyor?

• Kusmuk rengi ve içeriği nasıl?

• Mama değişikliği, ilaç kullanımı veya stres durumu var mı?

• Su tüketimi, idrar, dışkı miktarı nasıl?

Bu sorular, tanının yönünü belirler. Örneğin sabahları aç karnına sarı kusma safra reflüsünü; yemekten hemen sonra kusma mide doluluğunu; kahverengi kusma ise ülseri düşündürür.

2. Fiziksel Muayene

Kedinin genel durumu, hidrasyon seviyesi, karın muayenesi, vücut ısısı, kalp atım hızı, mukozalar ve karın palpasyonu dikkatle değerlendirilir.

• Karında ağrı veya sertlik → obstrüksiyon veya pankreatit

• Sarı diş etleri → karaciğer hastalığı

• Kilo kaybı ve zayıflık → kronik hastalıklar

3. Laboratuvar Testleri

Kan Tahlili (Hemogram + Biyokimya)

• Üre ve kreatinin yüksekliği: Böbrek yetmezliği

• ALT, AST, ALP artışı: Karaciğer hastalıkları

• Amilaz ve lipaz yüksekliği: Pankreatit

• Eozinofili: Paraziter veya alerjik kusmalar

Elektrolit Analizi

Kusma sıvı ve elektrolit kaybına neden olur. Özellikle potasyum düşüklüğü (hipokalemi) kalp ritmini etkileyebilir.

İdrar Analizi

Dehidratasyon düzeyini, böbrek fonksiyonlarını ve metabolik bozuklukları değerlendirmek için yapılır.

Dışkı Analizi

Parazit yumurtaları veya sindirilmemiş gıda artıkları araştırılır.

4. Görüntüleme Yöntemleri

Röntgen (X-Ray)

Yabancı cisim, tıkanıklık, gaz birikimi veya tümör gibi yapısal bozukluklar görüntülenebilir.

Ultrasonografi

Mide ve bağırsak duvar kalınlıkları, karaciğer ve pankreas dokusu incelenir. Özellikle kronik kusmalarda ultrason kritik bilgi sağlar.

Endoskopi

Mide mukozası doğrudan gözlemlenir ve gerekirse biyopsi alınır. Gastrit, ülser, tümör veya yabancı cisim tanısında en net sonuç verir.

5. İleri Tanı Testleri

• FPL (Feline Pancreatic Lipase Test): Pankreatit tanısında

• T4 testi: Hipertiroidizm tanısında

• FeLV / FIV testleri: Viral enfeksiyonların dışlanması

• B12 ve folat testleri: Bağırsak emilim bozukluklarını gösterebilir

6. Gözlem ve İzlem Süreci

Bazı vakalarda, kedinin 24–48 saatlik klinik gözlem altında tutulması gerekebilir. Bu süreçte sıvı tedavisi, beslenme düzeni ve dışkılama durumu gözlemlenir.

Tanı sürecinin amacı yalnızca “kusmayı durdurmak” değil, nedenini bilimsel olarak ortaya koymak ve tekrarlamayı önlemektir.

Kedilerde Kusma Tedavi Yöntemleri

Tedavi, her zaman altta yatan nedene göre planlanır. Ancak genel yaklaşım şu üç hedef üzerine kuruludur:

1. Sıvı ve elektrolit dengesinin sağlanması

2. Mide irritasyonunun azaltılması

3. Kusmanın nedenine yönelik spesifik tedavi

1. Destekleyici Tedavi (Genel Yaklaşım)

a. Sıvı ve Elektrolit Tedavisi

Kusma sonucu kaybedilen sıvılar, damar içi (IV) veya deri altı (SC) yolla yerine konur. Özellikle yavru ve yaşlı kedilerde bu tedavi hayati önem taşır.

b. Antiemetik (Kusma Önleyici) İlaçlar

• Maropitant (Cerenia): Beyindeki kusma merkezini baskılar.

• Metoklopramid: Mide boşalmasını hızlandırır.

• Ondansetron: Özellikle toksin veya kemoterapi kaynaklı kusmalarda etkilidir.

Bu ilaçlar, yalnızca veteriner onayıyla kullanılmalıdır.

c. Mide Koruyucu İlaçlar

• Ranitidin / Famotidin: Asit üretimini azaltır.

• Omeprazol: Uzun süreli mide koruyucu.

• Sukralfat: Mide mukozasında koruyucu tabaka oluşturur.

2. Spesifik (Nedene Yönelik) Tedavi

a. Paraziter Kusmalar

İç parazit ilaçları (örneğin fenbendazol, milbemycin, pyrantel) ile 3–5 günlük kür uygulanır.

b. Bakteriyel Enfeksiyonlar

Uygun antibiyotik (ör. amoksisilin-klavulanik asit) ve probiyotik destekle kombinasyon tedavisi yapılır.

c. Viral Enfeksiyonlar

Destekleyici sıvı tedavisi, bağışıklık güçlendiriciler ve vitamin kompleksleriyle yönetilir.

d. Pankreatit veya Karaciğer Hastalıkları

Düşük yağlı, sindirimi kolay mama, sıvı-elektrolit tedavisi ve özel hepatoprotektif ilaçlar kullanılır.

e. Toksik Nedenler

Zehirli madde alımında ilk 1 saat içinde kusturma asla yapılmaz. Aktif kömür, sıvı tedavisi ve semptomatik ilaçlar uygulanır.

f. Yabancı Cisim veya Mekanik Tıkanma

Cerrahi müdahale gerekebilir. Endoskopik çıkarma veya laparotomi uygulanır.

3. Beslenme Düzeni ve Diyet Desteği

Tedavinin bir parçası olarak özel diyetler kullanılır:

• Mide hassasiyeti için: Gastrointestinal diyet mamalar

• Karaciğer hastalıklarında: Düşük proteinli diyet

• Böbrek hastalıklarında: Fosfor kısıtlı diyet

• Pankreatitte: Düşük yağlı, yüksek sindirilebilirlikli mama

4. Takip ve Kontrol

Kusma durduktan sonra tedavi süreci tamamlanmış sayılmaz.

• 7–10 gün aralıklarla kontrol muayeneleri yapılmalıdır.

• Gerekirse ultrason ve kan testleri tekrarlanır.

• Kedi sahipleri kusma günlüğü tutarak tekrarlama riskini izlemelidir.

5. Evde Tedaviye Destek Olarak Yapılabilecekler

• Küçük ve sık öğünler

• Stres faktörlerini azaltmak

• Tüy topu önleyici macun ve prebiyotik desteği

• Mama kabının yüksekliğini ayarlamak (reflüyü azaltır)

Kedilerde kusma tedavisi sabır gerektirir; çünkü çoğu zaman tek nedenli değil, çok faktörlü bir durumdur.Başarılı bir tedavi planı, hem klinik müdahale hem de evde doğru bakımın birlikte yürütülmesiyle mümkündür.

Sürekli Kusma ve Kronik Sindirim Problemleri Arasındaki Fark

Kedilerde aralıklı veya sürekli kusma, çoğu zaman kronik sindirim sistemi bozukluklarının ilk belirtisidir. Ancak her kusma vakası sindirim bozukluğu anlamına gelmez. Bu iki durumu birbirinden ayırmak, doğru tanı ve tedavi planı için büyük önem taşır.

1. Sürekli Kusma Nedir?

Sürekli veya tekrarlayan kusma, 7 günden uzun süredir aralıklarla devam eden, çoğu zaman aynı özellikteki kusmalardır. Bu durum genellikle mide veya ince bağırsakta tekrarlayan irritasyon, gastrit, IBD (Inflamatuar Bağırsak Hastalığı) veya pankreatit ile ilişkilidir.Sürekli kusmanın en belirgin özellikleri:

• Kusmanın haftada 2 veya daha fazla tekrarlaması

• Kedi normal mama tüketse bile yemekten kısa süre sonra kusması

• Kusmukta safra, mukus veya sindirilmemiş mama parçaları bulunması

• Kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizlikle birlikte seyretmesi

Sürekli kusan kedilerde mide duvarı sürekli tahriş olur. Bu da asit üretimini artırır, mukozal bariyeri bozar ve kısır döngüye neden olur. Sonuç olarak kedinin sindirim sistemi kronik iltihabi hale gelir.

2. Kronik Sindirim Problemleri Nedir?

Kronik sindirim bozuklukları yalnızca kusma değil; beraberinde dışkılama bozukluğu, gaz, iştahsızlık ve kilo kaybı gibi belirtilerle seyreder.Başlıca nedenleri şunlardır:

• İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (IBD)

• Kronik pankreatit

• Gıda intoleransı (örneğin tavuk veya tahıl alerjisi)

• Karaciğer veya safra kesesi hastalıkları

• Mikrobiyal dengesizlikler (disbiyozis)

3. İki Durum Arasındaki Temel Farklar

Özellik	Sürekli Kusma	Kronik Sindirim Problemi
Süre	1–4 hafta arası	Aylar boyunca sürer
Semptom	Genellikle yalnızca kusma	Kusma + dışkı değişiklikleri
Neden	Mide irritasyonu veya gastrit	Sistemik/metabolik bozukluk
Müdahale	Semptomatik tedavi yeterli olabilir	Uzun süreli diyet + ilaç tedavisi gerekir
Teşhis	Klinik muayene ve basit kan testleriyle	Biyopsi, ultrason, ileri testler gerekebilir

4. Neden Bu Ayrım Önemlidir?

Sürekli kusma, kronik bir hastalığın başlangıç aşamasıdır. Eğer zamanında müdahale edilmezse, basit bir mide irritasyonu ilerleyerek bağırsak iltihabına, pankreas hasarına veya karaciğer yüklenmesine dönüşebilir. Bu yüzden veteriner hekimler her kronik kusma vakasında “nedenini değil, sürecini” inceler.

Kediniz sık sık kusuyor ama arada tamamen iyileşiyor gibi görünüyorsa, bu durum yanıltıcı olabilir. Çünkü kronik gastrit ve IBD gibi hastalıklar dalgalı seyir gösterir.

Kedilerde Kusma İçin Karar Ağacı (Adım Adım Değerlendirme)

Kusma görüldüğünde ne zaman beklemek, ne zaman müdahale etmek veya ne zaman veterinere gitmek gerektiğini anlamak, kedi sahipleri için en kritik karardır. Aşağıdaki karar ağacı, bu süreci bilimsel bir akışla sadeleştirir.

Adım 1: Kusma Tek Seferlik mi, Tekrarlayıcı mı?

• Tek seferlik ve açık nedeni biliniyorsa (örneğin tüy topu) → Evde gözlem yapılabilir.

• Tekrarlayıcı veya nedeni belirsizse → Adım 2’ye geç.

Adım 2: Kedi Su İçebiliyor mu?

• Evet, içiyor ve tutabiliyorsa → 8–12 saat mama verilmeden gözlem yapılabilir.

• Hayır, içtiğini kusuyorsa → Dehidratasyon riski; acil veteriner.

Adım 3: Kusmukta Kan, Safra veya Kötü Koku Var mı?

• Hayır: Basit mide irritasyonu olabilir, 12–24 saatlik gözlem uygundur.

• Evet: İç kanama veya tıkanma şüphesi; hemen veteriner.

Adım 4: Kedi Genel Olarak Aktif mi?

• Evet: Oyun oynuyor, tuvalet kullanıyor, iştahı iyi → Hafif gastrik rahatsızlık olabilir.

• Hayır: Halsizlik, saklanma, miyavlamama → Sistemik hastalık şüphesi.

Adım 5: Kusma Rengi Nasıl?

• Sarı (safralı): Açlık veya gastrit

• Beyaz köpüklü: Tüy yumağı veya mide asidi

• Yeşil: Safra reflüsü veya obstrüksiyon

• Kahverengi: Ülser veya iç kanama

• Kırmızı: Akut mide kanaması (acil durum)

Adım 6: Kaç Saatte Bir Tekrarlıyor?

• 1 günde 1–2 kez → Hafif mide irritasyonu

• 1 günde 3+ kez → Dehidratasyon riski

• 2 gün üst üste → Klinik değerlendirme gerekir

Adım 7: Yaş ve Risk Faktörleri

• Yavru (<6 ay): Enfeksiyon ve parazit riski yüksek

• Yaşlı (>8 yaş): Böbrek ve karaciğer kaynaklı kusmalar sık görülür

• Hamile veya emziren: Metabolik bozukluk riski daha yüksektir

Adım 8: Evdeki İlk Müdahale Sonucu

• 12 saatlik diyet ve gözlem sonrası kusma durduysa, sorunun nedeni geçici olabilir.

• 24 saatten uzun sürerse veya tekrar başlarsa, mutlaka laboratuvar testi gerekir.

Adım 9: Tekrarlama Sıklığına Göre Sınıflandırma

Sıklık	Tanım	Müdahale
Aylık 1–2 kez	Hafif, fizyolojik	Gözlem yeterli
Haftalık 1–2 kez	Orta risk	Veteriner kontrolü önerilir
Günlük	Yüksek risk	Laboratuvar testi + tedavi gerekli
Saatlik	Acil durum	Kliniğe derhal götürülmeli

4. Neden Bu Ayrım Önemlidir?

Sürekli kusma, kronik bir hastalığın başlangıç aşamasıdır. Eğer zamanında müdahale edilmezse, basit bir mide irritasyonu ilerleyerek bağırsak iltihabına, pankreas hasarına veya karaciğer yüklenmesine dönüşebilir. Bu yüzden veteriner hekimler her kronik kusma vakasında “nedenini değil, sürecini” inceler.

Kediniz sık sık kusuyor ama arada tamamen iyileşiyor gibi görünüyorsa, bu durum yanıltıcı olabilir. Çünkü kronik gastrit ve IBD gibi hastalıklar dalgalı seyir gösterir.

Kedilerde Kusma İçin Karar Ağacı (Adım Adım Değerlendirme)

Kusma görüldüğünde ne zaman beklemek, ne zaman müdahale etmek veya ne zaman veterinere gitmek gerektiğini anlamak, kedi sahipleri için en kritik karardır. Aşağıdaki karar ağacı, bu süreci bilimsel bir akışla sadeleştirir.

Adım 1: Kusma Tek Seferlik mi, Tekrarlayıcı mı?

• Tek seferlik ve açık nedeni biliniyorsa (örneğin tüy topu) → Evde gözlem yapılabilir.

• Tekrarlayıcı veya nedeni belirsizse → Adım 2’ye geç.

Adım 2: Kedi Su İçebiliyor mu?

• Evet, içiyor ve tutabiliyorsa → 8–12 saat mama verilmeden gözlem yapılabilir.

• Hayır, içtiğini kusuyorsa → Dehidratasyon riski; acil veteriner.

Adım 3: Kusmukta Kan, Safra veya Kötü Koku Var mı?

• Hayır: Basit mide irritasyonu olabilir, 12–24 saatlik gözlem uygundur.

• Evet: İç kanama veya tıkanma şüphesi; hemen veteriner.

Adım 4: Kedi Genel Olarak Aktif mi?

• Evet: Oyun oynuyor, tuvalet kullanıyor, iştahı iyi → Hafif gastrik rahatsızlık olabilir.

• Hayır: Halsizlik, saklanma, miyavlamama → Sistemik hastalık şüphesi.

Adım 5: Kusma Rengi Nasıl?

• Sarı (safralı): Açlık veya gastrit

• Beyaz köpüklü: Tüy yumağı veya mide asidi

• Yeşil: Safra reflüsü veya obstrüksiyon

• Kahverengi: Ülser veya iç kanama

• Kırmızı: Akut mide kanaması (acil durum)

Adım 6: Kaç Saatte Bir Tekrarlıyor?

• 1 günde 1–2 kez → Hafif mide irritasyonu

• 1 günde 3+ kez → Dehidratasyon riski

• 2 gün üst üste → Klinik değerlendirme gerekir

Adım 7: Yaş ve Risk Faktörleri

• Yavru (<6 ay): Enfeksiyon ve parazit riski yüksek

• Yaşlı (>8 yaş): Böbrek ve karaciğer kaynaklı kusmalar sık görülür

• Hamile veya emziren: Metabolik bozukluk riski daha yüksektir

Adım 8: Evdeki İlk Müdahale Sonucu

• 12 saatlik diyet ve gözlem sonrası kusma durduysa, sorunun nedeni geçici olabilir.

• 24 saatten uzun sürerse veya tekrar başlarsa, mutlaka laboratuvar testi gerekir.

Adım 9: Tekrarlama Sıklığına Göre Sınıflandırma

Sıklık	Tanım	Müdahale
Aylık 1–2 kez	Hafif, fizyolojik	Gözlem yeterli
Haftalık 1–2 kez	Orta risk	Veteriner kontrolü önerilir
Günlük	Yüksek risk	Laboratuvar testi + tedavi gerekli
Saatlik	Acil durum	Kliniğe derhal götürülmeli

Adım 10: İzlem ve Takip

Kusma sonlandıktan sonra bile kedinin genel durumu 3–5 gün boyunca izlenmelidir. Yeniden kusma başlarsa, bu durum tekrarlayan kronik sürece işaret eder.

Bu karar ağacı, kedi sahiplerine panik yerine sistematik gözlem yapma olanağı sağlar. Ancak hiçbir zaman veteriner muayenesinin yerini almaz.

Beslenme Kaynaklı Kusmalar ve Mama Seçimi

Kedilerde beslenme, sindirim sisteminin düzeni açısından en belirleyici faktörlerden biridir. Mama içeriği, öğün sıklığı, mama geçiş hızı ve su tüketimi, kusma eğilimini doğrudan etkiler. Bu nedenle beslenme kaynaklı kusmalar, hem en sık karşılaşılan hem de en kolay önlenebilen vakalardır.

1. Uygun Olmayan Mama veya Hızlı Geçiş

Ani mama değişiklikleri, mide florasının dengesini bozar. Kediler yeni bir mamaya geçtiğinde, özellikle yüksek protein veya tahıllı içerik değişikliği varsa, mide asidi artışıyla kusma gelişebilir.Çözüm: Yeni mamaya 7–10 gün içinde kademeli geçiş yapılmalıdır. İlk 3 gün %75 eski + %25 yeni mama, sonraki 3 gün %50 + %50, son 3 gün %25 eski + %75 yeni mama şeklinde ilerlenmelidir.

2. Kalitesiz İçerik ve Tahıl Yüksek Mamalar

Ucuza satılan düşük kaliteli mamalar, genellikle mısır, buğday, soya gibi sindirimi zor tahıllar içerir. Bu içerikler mide irritasyonuna neden olur.Tercih edilmesi gerekenler:

• Hayvansal protein oranı %30’un üzerinde olmalı.

• “By-product” (yan ürün) içermemeli.

• Koruyucu veya renklendirici katkı maddeleri minimum olmalı.

3. Yağ Oranı Yüksek Mamalar

Yüksek yağ oranı sindirimi zorlaştırır ve mide boşalmasını yavaşlatır. Bu da sabah aç karnına kusma riskini artırır.Öneri: Yağ oranı %15’in altında olan mamalar mide hassasiyeti olan kediler için uygundur.

4. Alerjik veya İntolerans Kaynaklı Kusmalar

Kediler bazı protein türlerine (örneğin tavuk, balık) karşı intolerans geliştirebilir. Bu durum genellikle kronik kusma ve ishalle seyreder.Tedbir: Hipoalerjenik (tek proteinli) mamalarla deneme süreci yapılmalıdır. En az 8 hafta boyunca tek içerikli mama ile gözlem gerekir.

5. Aşırı Yeme ve Hızlı Mama Tüketimi

Hızlı yemek, mideyi hava ile doldurur ve hemen ardından kusmaya yol açar. Özellikle açgözlü kedilerde görülür.Çözüm: “Slow feeder” kaplar, mama topu oyuncakları veya günlük öğünlerin 3–4’e bölünmesiyle bu davranış kontrol altına alınabilir.

6. Su Tüketimi ve Yaş Mama Dengesi

Yetersiz su alımı mide asidinin yoğunlaşmasına neden olur. Bu da gastrik irritasyonu artırır.Tavsiyeler:

• Günlük su alımı ortalama 50–60 ml/kg olmalıdır.

• Akışkan su pınarları kedilerde içme isteğini artırır.

• Yaş mama tüketimi, mideyi yumuşak tutarak kusma sıklığını azaltır.

7. Diyet Değişikliği Gerektiren Özel Durumlar

• Pankreatit: Düşük yağlı mama (ör. Royal Canin Gastrointestinal Low Fat)

• Böbrek hastalığı: Fosforu düşük, protein kontrollü diyet

• Karaciğer hastalığı: Kolay sindirilebilir, düşük bakır içerikli mamalar

Sonuç olarak, beslenme kaynaklı kusmaların önlenmesi, mamanın kalitesi, geçiş hızı ve öğün yönetimi ile doğrudan ilişkilidir. Düzenli ve kontrollü beslenme, kusma vakalarının %60’tan fazlasını ortadan kaldırır.

Yavru ve Yaşlı Kedilerde Kusma: Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kusmanın yavru ve yaşlı kedilerdeki etkisi, yetişkin kedilere göre çok daha ciddidir. Çünkü bu iki yaş grubu fizyolojik olarak savunmasızdır: yavrularda bağışıklık sistemi henüz gelişmemiştir; yaşlı kedilerde ise organ fonksiyonları zayıflamıştır.

1. Yavru Kedilerde Kusma

Yavru kedilerde (0–6 ay) kusma çok kısa sürede dehidratasyona yol açar. Vücut sıvı rezervi az olduğu için birkaç saat içinde elektrolit dengesizliği gelişebilir.

Başlıca nedenler:

• İç parazitler (özellikle Toxocara cati)

• Ani mama değişiklikleri

• Aşırı mama veya süt tüketimi

• Viral enfeksiyonlar (panleukopenia, coronavirus)

Belirtiler: Sürekli kusma, ishal, halsizlik, karın şişliği, tüylerde matlaşma.

Müdahale:

• Kusma 12 saatten uzun sürerse veteriner muayenesi gerekir.

• Parazit kontrolleri 15 günde bir yapılmalıdır.

• Sütten yeni kesilmiş yavrular için laktozsuz yavru süt tozu kullanılmalıdır.

Beslenme Önerileri:

• 2–3 saatte bir az miktarda öğün

• Sindirimi kolay yavru mamaları (kitten stage 1–2)

• Su yerine elektrolit solüsyon desteği

Yavru kedilerde “evde bekleme” süresi en fazla 6–8 saattir. Çünkü dehidratasyon ve hipoglisemi ölümcül seyreder.

2. Yaşlı Kedilerde Kusma

8 yaş üzeri kedilerde kusma genellikle metabolik hastalıklardan kaynaklanır.En sık nedenler:

• Kronik böbrek yetmezliği

• Karaciğer yağlanması veya tümörleri

• Hipertiroidizm

• Pankreatit

• İlaç toksisitesi

Belirtiler: Kusma ile birlikte kilo kaybı, su tüketiminde artış, kötü nefes kokusu (üremi belirtisi), tüylerde sertleşme ve halsizlik.

Tanısal yaklaşım:

• Kan tahlili (üre, kreatinin, ALT, T4)

• Ultrason ile organ görüntüleme

• Gerekirse biyopsi veya hormon testleri

Tedavi:

• Altta yatan hastalığa yönelik planlama (örneğin tiroid ilaçları veya diyet mamalar)

• Sıvı-elektrolit tedavisi

• Düşük proteinli ve yüksek sindirilebilirlikli mama

Beslenme prensipleri:

• Günde 3–4 küçük öğün

• Yaş mama ve su desteği

• Ani diyet değişimlerinden kaçınma

Yaşlı kedilerde kusma asla “normal yaş belirtisi” olarak kabul edilmemelidir. Çünkü bu yaş grubunda kusma, genellikle erken organ yetmezliği sinyalidir. Erken tespit, yaşam süresini önemli ölçüde uzatır.

Hamile ve Emziren Kedilerde Kusma: Özel Durumlar ve Riskler

Hamilelik ve laktasyon dönemleri, kedilerde hormonal, metabolik ve bağışıklık sisteminde ciddi değişimlerin yaşandığı hassas dönemlerdir. Bu süreçte ortaya çıkan kusmalar, sıradan bir mide rahatsızlığı olabileceği gibi ciddi sistemik bir bozukluğun da habercisi olabilir. Bu nedenle, hamile ve emziren kedilerde her kusma klinik açıdan dikkatle değerlendirilmelidir.

1. Hamilelik Döneminde Kusma

Hamileliğin ilk haftalarında, yükselen progesteron ve östrojen hormonlarının etkisiyle mide kas tonusu azalır. Bu durum mide asidinin artmasına ve sabah saatlerinde “gebelik kusması”na neden olabilir. Bu fizyolojik kusmalar genellikle 1–3 gün içinde geçer. Ancak aşağıdaki durumlar patolojik kabul edilir:

• Kusma günde 2 defadan fazla oluyorsa,

• Kedi mama yemeyi tamamen bırakmışsa,

• Kusmukta kan veya kahverengi içerik varsa,

• Kilo kaybı veya halsizlik gelişmişse.

Patolojik Nedenler:

• Pankreatit: Gebelikte yağ metabolizması değişir; pankreas iltihabı riski artar.

• Paraziter enfestasyon: Gebe kedilerde bağışıklık düşer; Toxocara cati aktivasyonu artar.

• Toksik reaksiyonlar: Hamilelikte ilaçlara duyarlılık yükselir; bazı vitamin kompleksleri kusma tetikleyebilir.

• Gestasyonel karaciğer yüklenmesi: Özellikle obez kedilerde karaciğer yağlanması ve safra reflüsü oluşabilir.

Beslenme Yönetimi:

• Protein oranı yüksek, sindirilebilirliği iyi mamalar tercih edilmelidir.

• Günlük 4–5 küçük öğün verilmelidir.

• Kusma sonrası sıvı kaybı varsa, veterinerin önerdiği elektrolit solüsyonları kullanılabilir.

Tehlike Sinyalleri:

• Kedi su içemiyor veya içtiğini çıkarıyorsa,

• Karın şişliği belirginleşmişse,

• Kusma 24 saatten uzun sürüyorsa,

• Davranış değişikliği veya ateş varsa, acil veteriner müdahalesi gerekir.

2. Emzirme Döneminde Kusma

Doğum sonrası emzirme sürecinde kedinin enerji ihtiyacı 2–3 kat artar. Artan metabolik yük, mide asidi salgısını da yükseltir. Bu dönemdeki kusmaların üç ana nedeni vardır:

1. Aşırı beslenme veya hızlı yeme: Anne kedi yavrularına süt üretebilmek için çok miktarda mama yer. Bu, mideyi aşırı gerer ve kusma tetiklenir.

2. Hipokalsemi: Süt üretimi sırasında kalsiyum seviyesi düşerse kas spazmları ve kusma görülebilir.

3. Enfeksiyon veya uterus komplikasyonu: Doğum sonrası rahim enfeksiyonları (metritis) bulantı, ateş ve kusma ile seyredebilir.

Tedavi Yaklaşımı:

• Öncelikle sıvı-elektrolit dengesi sağlanır.

• Kalsiyum ve mineral desteği verilir.

• Eğer enfeksiyon şüphesi varsa, uygun antibiyotik tedavisi başlanır (veteriner onaylı).

Diyet Düzeni:

• Sindirimi kolay, yüksek enerjili “laktasyon mamaları” kullanılmalıdır.

• Günlük su alımı artırılmalı, mümkünse yaş mama desteği verilmelidir.

• Kusma durana kadar küçük porsiyonlarla sık öğün uygulanmalıdır.

Hamile ve emziren kedilerde kusma, yalnızca mide rahatsızlığı değil; metabolik stresin ve organ yüklenmesinin erken işareti olarak değerlendirilmelidir.

Kedilerde Kusma Sonrası Bakım ve Gözlem

Kusma kontrol altına alındıktan sonra yapılacak gözlem ve bakım süreci, kedinin tekrar kusma riskini azaltır ve altta yatan hastalığın tekrarlamasını engeller. Bu süreç genellikle 3 ana aşamada yürütülür: rehidrasyon, beslenmeye yeniden geçiş, davranış ve sağlık takibi.

1. Rehidrasyon (Sıvı Dengesinin Yeniden Kurulması)

Kusma sonrası kediler hızla sıvı ve elektrolit kaybeder. Bu nedenle:

• İlk 12 saat boyunca yalnızca su veya veterinerin önerdiği elektrolit solüsyonu verilir.

• Su, küçük miktarlarda sık aralıklarla sunulmalıdır (örneğin 2 saatte bir 10–15 ml).

• Dehidratasyon belirtisi (deri elastikiyeti azalması, göz çöküklüğü, kuru diş etleri) varsa, klinikte damar içi sıvı tedavisi (IV) uygulanmalıdır.

2. Yeniden Beslenmeye Geçiş

Kusma tamamen durduktan sonra mama verilmesine kademeli olarak başlanır.

• 1. gün: Haşlanmış tavuk veya pirinç lapası (yağsız, tuzsuz).

• 2. gün: Gastrointestinal (mide dostu) mama.

• 3. gün: Normal diyete geçiş.Bu geçişte amaç, mide asidini yeniden dengelemektir.

3. Gözlem ve Günlük Tutma

Kusma sonrası her kedi sahibi aşağıdaki parametreleri not etmelidir:

• Günlük yeme ve içme miktarı

• Tuvalet sıklığı

• Aktivite düzeyi (oyun oynama, miyavlama, saklanma davranışı)

• Kusmanın tekrar edip etmediği

Bu bilgiler, veteriner kontrollerinde tanı doğrulama açısından çok değerlidir.

4. Ortam Düzenlemesi

• Kedi sessiz, ılık ve stresten uzak bir ortamda tutulmalıdır.

• Yüksek ses, yeni koku, misafir trafiği gibi stres faktörleri mide hassasiyetini artırır.

• Mama ve su kapları her zaman temiz olmalıdır.

5. İlaç ve Takviye Kullanımı

Veteriner reçetesiyle verilen ilaçlar dışında hiçbir ürün kullanılmamalıdır.

• Mide koruyucular (Sukralfat, Famotidin) sadece veteriner gözetiminde verilir.

• Takviye olarak B12 vitamini ve prebiyotikler genellikle önerilebilir.

6. İzlem Süresi

Kusma durduktan sonra en az 5 gün boyunca izlem yapılmalıdır.Tekrarlama olasılığına karşı bu süre içinde kedi, kontrollü beslenmeli ve dışkı–idrar düzeni izlenmelidir.

7. Veteriner Kontrolü ve Takip Testleri

Kusma durmasına rağmen kilo kaybı, iştahsızlık veya dışkı değişikliği devam ediyorsa kontrol testleri (kan tahlili, ultrason, dışkı analizi) tekrarlanmalıdır.

Özetle: Kusma sonrası bakım, yalnızca “kusmayı durdurma” değil, kedinin vücut dengesini yeniden kurma sürecidir. Bu dönemde sabırlı, planlı ve gözlem odaklı davranmak, hem iyileşme süresini kısaltır hem de tekrar riskini minimuma indirir.

Kedilerde Kusma ile Karıştırılan Durumlar (Tüy Yumağı, Regürjitasyon, vb.)

Kedilerde her mide içeriği çıkışı gerçek “kusma” değildir. Kusma ile benzer görünen bazı fizyolojik durumlar vardır: tüy yumağı (hairball atma), regürjitasyon (yalancı kusma) ve öksürükle birlikte gelen balgamlı sekresyonlar. Bu durumların doğru ayırt edilmesi, gereksiz tedavi ve panikten kaçınmayı sağlar.

1. Tüy Yumağı (Hairball) Kusması

Kediler, tüylerini yalayarak temizlerken bir miktar kıl yutar. Bu tüyler sindirilemez ve mide içinde birikir. Kedinin sindirim sistemi, bu yumağı dışarı atmak için kusma refleksini kullanır.Belirtiler:

• Kusma öncesi uzun süreli yalama, boğaz hareketleri, hırıltı

• Kusmukta uzun, silindirik tüy topu

• Genellikle beyaz köpük veya az miktarda mama içeriğiyle birlikte çıkarAyırt Edici Özellik: Genelde kedi kusma sonrası rahatlar ve iştahını kaybetmez.

Ne yapılmalı:

• Haftalık tarama ve tüy döküntülerinin azaltılması

• Haftada 2–3 kez malt macunu verilmesi

• Lif oranı yüksek mamalarla sindirimin desteklenmesi

Tüy yumağına bağlı kusma, nadiren tehlikelidir. Ancak kusma sıklaşırsa ya da kedi hiçbir şey çıkaramadan sürekli öğürüyorsa, mide veya bağırsakta tıkanıklık oluşmuş olabilir.

2. Regürjitasyon (Yalancı Kusma)

Regürjitasyon, mideye ulaşmadan yemek borusundan geri çıkan yem içerikleridir. Bu durum “kusma” değildir çünkü mide kasları kasılmaz; refleks tamamen pasiftir.

Ayırt Edici Özellikler:

• Kusmadan önce mide hareketleri ve öğürme olmaz.

• Genellikle yemekten hemen sonra olur.

• Çıkan içerik tüysüz, sindirilmemiş ve pıhtısızdır.

• Koku nötrdür.

Nedenleri:

• Yemek borusunun genişlemesi (megaözofagus)

• Anatomik darlık veya tümör

• Sinir sistemi bozuklukları

• Hızlı yeme alışkanlığı

Ne yapılmalı:

• Kedi dik pozisyonda beslenmelidir.

• Küçük porsiyonlarla öğün sıklığı artırılmalıdır.

• Veteriner hekim, kontrastlı röntgen veya endoskopi ile tanıyı doğrular.

Regürjitasyon, kusmadan farklı olarak mide değil, yemek borusu hastalıklarının habercisidir. Bu nedenle evde uygulanan kusma önleyici ilaçlar bu durumda etkisizdir.

3. Öksürükle Karıştırılan Kusma (Balgamlı Refleks)

Bazı kedilerde solunum yolu enfeksiyonları sırasında balgam veya mukus atımı görülür. Bu, kusma gibi görünse de aslında öksürük refleksidir.Ayırt Edici Özellikler:

• Kedi başını aşağı eğmeden, ağız açık şekilde öksürür.

• Mide kası kasılması görülmez.

• Çıkan madde şeffaf mukus veya köpüklü balgamdır.

• Nefes darlığı eşlik edebilir.

Nedenleri: Astım, bronşit, alerji veya solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Ne yapılmalı: Veteriner muayenesi ve akciğer röntgeni gerekebilir.

4. Yalancı Kusma Davranışları (Boş Öğürme)

Bazı kediler hiçbir şey çıkarmadan sık sık öğürür. Bu durum mide asidi birikimi, reflü veya boğaz irritasyonu ile ilgilidir. Özellikle sabah aç karnına olur.Çözüm:

• Mide asidini dengeleyici mama ve düzenli öğün sistemi

• Akşam geç saatlerde küçük miktarda mama verilmesi

Sonuç:Gerçek kusma ile regürjitasyon ve tüy yumağı atımı arasındaki farkı anlamak, doğru tedavi yönünü belirler. Yanlış yorumlanan durumlarda gereksiz ilaç kullanımı mide florasına zarar verebilir.

Kedilerde Kusma ve Su Kaybı (Dehidratasyon Riski)

Kusma, kedilerde hızlı sıvı ve elektrolit kaybına yol açar. Özellikle yavru, yaşlı veya kronik hastalığı olan kedilerde birkaç saat içinde hayati risk oluşturabilir.

1. Dehidratasyon Nedir?

Dehidratasyon, vücuttaki su miktarının azalmasıyla elektrolit dengesinin bozulmasıdır. Kusma sonucu sıvı kaybı yaşandığında kan yoğunluğu artar, organlara yeterli oksijen taşınamaz.

Fizyolojik Sonuçlar:

• Kan basıncı düşer.

• Böbrekler yeterli süzme yapamaz.

• Kalp ritmi düzensizleşir.

• Vücut ısısı düşer veya yükselir.

2. Dehidratasyon Belirtileri

Kedi sahipleri, aşağıdaki basit testlerle dehidratasyon şüphesini değerlendirebilir:

• Deri testi: Ense derisi nazikçe çekilir; normalde 1 saniyede eski haline döner. Gecikme varsa sıvı kaybı vardır.

• Göz çökmesi: Göz küreleri belirgin şekilde içe çökmüş görünür.

• Ağız ve diş etleri: Kuru, yapışkan veya solgunsa sıvı kaybı yüksektir.

• Davranış: Halsizlik, uyku hali, iştahsızlık, düşük vücut ısısı.

3. Dehidratasyonun Aşamaları

Aşama	Kayıp Oranı	Belirtiler
Hafif	%5	Hafif deri elastikiyet kaybı, az su içme
Orta	%6–8	Göz çökmesi, ağız kuruluğu, halsizlik
Şiddetli	%10+	Derin göz çökmesi, soğuk patiler, bilinç bulanıklığı

Şiddetli dehidratasyon, hipovolemik şok ve çoklu organ yetmezliği riski taşır.

4. Evde Yapılabilecek İlk Müdahale

• Kusma durduktan sonra kedinin önüne küçük miktarlarda (10–15 ml) su konulabilir.

• Su içtiği anda tekrar kusuyorsa, oral sıvı verilmemelidir.

• Elektrolit desteği için veterinerden onaylı solüsyonlar (ör. Rehydrat, Oralade) kullanılabilir.

• Ev yapımı çözelti (1 litre suya 1 çay kaşığı tuz + 2 yemek kaşığı şeker) geçici olarak kullanılabilir, ancak kalıcı çözüm değildir.

5. Veterinerde Uygulanan Sıvı Tedavileri

• Deri altı sıvı (SC): Hafif vakalarda uygulanır, sıvı yavaşça emilir.

• Damar içi sıvı (IV): Orta–şiddetli dehidratasyonda tercih edilir.

  • Laktatlı Ringer solüsyonu: En sık kullanılan dengeleyici sıvıdır.

  • %0.9 NaCl (fizyolojik serum): Hiponatremi (düşük sodyum) vakalarında.

  • %5 Dextroz: Enerji kaybı ve hipoglisemi riskinde destek olarak verilir.

Veteriner, sıvı miktarını kedinin kilosuna ve kayıp oranına göre hesaplar. Örneğin 4 kg bir kedide %8 dehidratasyon varsa yaklaşık 320 ml sıvı replasmanı gerekir.

6. Dehidratasyonun Önlenmesi

• Günlük su tüketimi 50–60 ml/kg olmalıdır.

• Evde su pınarı veya taze suyun sürekli ulaşılabilir olması gerekir.

• Yaş mama diyeti sıvı alımını artırır.

• Kusma eğilimli kedilerde, az ama sık öğün sistemi tercih edilmelidir.

Önemli Not: Kusma sonrası 24 saat içinde düzelmeyen susuzluk, kalp ve böbrek hasarına yol açabilir. Özellikle kronik hastalığı olan kedilerde, her kusma olayı sıvı dengesi açısından ciddiye alınmalıdır.

Kedilerde Kusma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Kedilerde ara sıra kusmak normal midir?

Evet, özellikle tüy yumağı atan veya aç karnına sabah kusan kedilerde arada bir kusma normal olabilir. Ancak haftada birden fazla kusma varsa bu patolojiktir.

Kedim mama yedikten sonra kusuyor, neden olabilir?

Yemeğini çok hızlı tüketiyor olabilir. Hızlı yeme hava yutulmasına yol açar. Yavaş yeme kapları ve öğün bölme yöntemiyle azaltılabilir.

Kedim beyaz köpüklü kusuyor, tehlikeli mi?

Genelde mide asidi veya tüy yumağı öncesi refleks kaynaklıdır. Ancak sık tekrarlıyorsa gastrit veya reflü düşünülmelidir.

Kedim su içtikten sonra kusuyor, neden?

Bu durum mide tahrişini veya mide çıkışı daralmasını gösterebilir. Sıvı içtiği anda kusma, pankreatit veya mide tıkanması belirtisidir.

Kedilerde kanlı kusma ne anlama gelir?

Mide veya yemek borusu kanaması olabilir. Kahverengi kusmuk “kahve telvesi” görünümündeyse acil durumdur.

Kedilerde sarı renkli kusma neden olur?

Safra içeriği vardır. Genellikle açlık, safra reflüsü veya mide asidi fazlalığıyla ilişkilidir.

Kedilerde yeşil kusma neyi gösterir?

Bağırsak içeriği mideye geri kaçmıştır. Tıkanıklık veya toksik madde alımı belirtisi olabilir.

Kedim sürekli tüy topu kusuyor, normal mi?

Ayda bir–iki defa tüy yumağı atımı normaldir. Ancak her hafta oluyorsa sindirim destekleyici lifli mamalar kullanılmalıdır.

Kedim kusarken hiçbir şey çıkarmıyor, neden?

Bu “boş öğürme” davranışıdır. Mide asidi birikimi veya reflü olabilir.

Kedilerde sabah kusması neden olur?

Gece boyunca boş kalan mide safra üretir ve sabah mide asidi artışı kusmayı tetikler. Gece yatmadan önce küçük mama bırakılmalıdır.

Kusma sonrası kediye mama vermeli miyim?

Hayır, kusma durduktan sonra 8–12 saat mama verilmemelidir. Sadece su veya elektrolit verilmelidir.

Kedim 2 gündür kusuyor ama su içiyor, bekleyebilir miyim?

Hayır. 24 saatten uzun süren kusma mutlaka veteriner kontrolü gerektirir.

Kedim kusarken ses çıkarıyor ve sırtını kambur yapıyor, bu normal mi?

Evet, gerçek kusma refleksi sırasında karın kasları kasılır ve sırt eğilir. Ancak uzun sürüyorsa mide tahrişi olabilir.

Kusma ile regürjitasyon arasındaki fark nedir?

Kusmada mide kasılır ve öğürme sesi duyulur; regürjitasyonda yemek borusundan sessizce geri gelir.

Kedim dışarıda ot yedikten sonra kusuyor, neden?

Ot yemek mide duvarını mekanik olarak uyarır; kedi kendini rahatlatmak için bunu yapar. Ancak sık oluyorsa besin intoleransı olabilir.

Kedilerde tüy yumağı önleyici maltlar gerçekten işe yarar mı?

Evet, sindirim sisteminde tüylerin geçişini kolaylaştırır. Haftada birkaç kez verilmesi tavsiye edilir.

Kedim mama değiştirdikten sonra kusmaya başladı, normal mi?

Evet, ani geçişlerde mide florası bozulabilir. 1 hafta içinde kademeli geçiş yapılmalıdır.

Kedilerde aşırı kusma ölümcül olabilir mi?

Evet, özellikle yavru ve yaşlı kedilerde 24 saatten uzun süren kusma sıvı kaybı nedeniyle ölüme yol açabilir.

Kedilerde mide asidi için doğal çözüm var mı?

Veteriner onayıyla sindirimi kolay, düşük yağlı mamalar kullanılabilir. Evde karışım yapılmamalıdır.

Kusma sonrası kedi halsizleştiyse ne yapılmalı?

Sıvı kaybı ve elektrolit dengesizliği başlamış olabilir. Acilen veteriner kliniğine götürülmelidir.

Kusmanın önlenmesi için mama saatleri önemli midir?

Evet. Uzun açlık süresi kusmayı tetikler. Günde 3–4 küçük öğün önerilir.

Kedilerde mide hassasiyeti genetik midir?

Evet, bazı ırklarda (örneğin Siamese, Sphynx, Bengal) mide asidi üretimi yüksektir.

Kusma sonrası vitamin verilmesi gerekir mi?

Genelde gerekmez. Ancak kronik kusmalarda B12 vitamini desteği faydalıdır.

Kedilerde stres kusmayı tetikler mi?

Kesinlikle evet. Taşınma, yeni hayvan eklenmesi veya gürültü gibi faktörler mide asidini artırır.

Kedim hem kusuyor hem ishal oldu, ne anlama gelir?

Bu durum genellikle viral enfeksiyon veya gıda intoleransıdır. Veteriner kontrolü gerekir.

Anahtar Kelimeler

kedilerde kusma,kedi neden kusar,kedi kusması neden olur,kedi kusma tedavisi,kedi kusma renk rehberi,kedi kusma nedenleri,kedi tüy yumağı kusması,kedi kusma türleri,kedi kusma sonrası bakım,kedi su içtikten sonra kusuyor,kedi sarı kusuyor,kedi beyaz köpüklü kusuyor,kedi mama yedikten sonra kusuyor,kedi neden safra kusar,kedi kusma ve ishal,kedi sürekli kusuyor,kedi kusma ve iştahsızlık,kedi regürjitasyon farkı,kedi kusma nasıl geçer,kedi kusmayı önleme,kedi kusma karar ağacı,kedi kusma günlüğü,kedi mide asidi,kedi kusma ne zaman tehlikeli,kedi kusma evde müdahale,kedi mide rahatsızlığı,kedi gastrit belirtileri,kedi karaciğer hastalığı kusma,kedi pankreatit kusma,kedi böbrek yetmezliği kusma,kedi veteriner kontrolü

Sources

• American Veterinary Medical Association (AVMA)

• Cornell University College of Veterinary Medicine – Feline Health Center

• The International Cat Association (TICA)

• MSD Veterinary Manual

• Mersin Vetlife Veterinary Clinic – Haritada Aç: https://share.google/XPP6L1V6c1EnGP3Oc